Επειδή όπου υπάρχει αυθαιρεσία αναγκαστικά υπάρχει κι ένα τουλάχιστον ψέμα, εμείς θα παρουσιάσουμε τρία ψέματα που καταφέραμε να εντοπίσουμε στα επιχειρήματα που έχει αντιπαραθέσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) στον Συνήγορο του Πολίτη (ΣτΠ).
Σημείωση: Ψέμα, (λογ. Ψεύδος) = Κάθε τι που δεν είναι αληθινό, λόγος που σκοπίμως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Τα τρία ψεύδη της ΑΑΔΕ για τα προνοιακά επιδόματα των ΑμεΑ
Ψεύδος 1ο (το γελοίο):
12.04.2016. Η ΓΓΔΕ, πριν ακόμα αντικατασταθεί από την ΑΑΔΕ, με Δελτίο Τύπου είχε διευκρινίσει: «Τα προνοιακά επιδόματα των ΑμεΑ συμπεριλαμβάνονται στις κατηγορίες εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις».
Η αλήθεια όμως είναι ότι η παραπάνω δήλωση μόνο γέλιο μπόρεσε να προκαλέσει αφού αποτελεί αστείο να λες ότι τα προνοιακά επιδόματα των ΑμεΑ προέρχονται από την εργασία.
Ωστόσο, όταν αυτό ειπώνεται με Δελτίο Τύπου από τη ΓΓΔΕ δεν είσαι σίγουρος αν πρέπει να γελάσεις ή να ανησυχήσεις, ειδικά όταν ανήκεις στις ευάλωτες ευπαθείς ομάδες εν καιρώ μνημονίων και οικονομικής ύφεσης.
Ψεύδος 2ο (η διαστρέβλωση):
Η ΑΑΔΕ διαστρέβλωσε το νόημα εγκυκλίου που είναι ακόμα σε ισχύ:
Η ΑΑΔΕ διευκρίνισε ότι η ΠΟΛ 1094/2015, σύμφωνα με την οποία τα ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση-βοήθημα σε ευπαθείς οικονομικές ομάδες (μεταξύ αυτών και άτομα με αναπηρία) από το Δημόσιο ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος του άρθρου7 του Κ.Φ.Ε. και δεν φορολογούνται, αφορά μόνο τα εκτάκτως καταβαλλόμενα στα άτομα αυτά ποσά, τα οποία δεν αποτελούν εισόδημα.
Πηγή: Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦ Α 1099109 ΕΞ 2017 Φορολογική αντιμετώπιση προνοιακών επιδομάτων που καταβάλλονται σε άτομα με αναπηρία
Η αλήθεια όμως είναι ότι:
Στο κείμενο της εγκυκλίου ΠΟΛ 1094/2015 δεν γίνεται πουθενά αναφορά σε εκτάκτως καταβαλλόμενα ποσά!
Επιπλέον, δεν υφίστανται οικονομικά βοηθήματα-ενισχύσεις που καταβάλλονται εκτάκτως σε άτομα με αναπηρία. Ας ονομάσουν ένα - αν το βρουν - και να φροντίσουν να είναι όντως οικονομικό βοήθημα-ενίσχυση, δηλαδή προνοιακού χαρακτήρα κι όχι επίδομα κοινωνικοασφαλιστικού* χαρακτήρα!
*Οι παροχές κοινωνικοασφαλιστικού χαρακτήρα προϋποθέτουν την ύπαρξη ασφαλιστικής σχέσης , δεδομένου ότι τα επίδοματα αυτά χορηγούνται σε πρόσωπα αμέσως ή εμμέσως ασφαλισμένα.
Παραθέτουμε επίσης τα αποσπάσματα από τη Γνωμοδότηση 158/2017, ΝΣΚ (Τμήμα ΣΤ’):
«Μία από τις ουσιώδεις διαφορές της κοινωνικής πρόνοιας από την κοινωνική ασφάλιση είναι και ο επικουρικός χαρακτήρας της προνοιακής προστασίας , που σημαίνει ότι η πρόνοια καλύπτει όσους δεν έχουν άλλη προστασία, όπως από την κοινωνική ασφάλιση (Πατρ. Παπαρρηγοπούλου – Πεχλιβανίδη «Δίκαιο Κοινωνικής Ασφάλισης» 2η έκδοση, σελ. 26 επ.)».
«Σύμφωνα δε με την απόφαση με αριθμό Α1088/2016 του ΣτΕ το εξωιδρυματικό επίδομα του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 έχει κοινωνικοασφαλιστικό και όχι προνοιακό χαρακτήρα. Τούτο διότι η παροχή αυτή προϋποθέτει την ύπαρξη ασφαλιστικής σχέσης , δεδομένου ότι το επίδομα αυτό χορηγείται σε πρόσωπα αμέσως ή εμμέσως ασφαλισμένα.»
Ψεύδος 3ο (Το διπλό ψεύδος):
Η ΑΑΔΕ επισήμανε ότι τα περιοδικώς καταβαλλόμενα σε αναπήρους προνοιακά επιδόματα θεωρούνται συναφή με το εξωιδρυματικό επίδομα ποσά, επειδή συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, σύμφωνα με την τριμερή θεωρία του εισοδήματος και συγκεκριμένα α) την περιοδικότητα, β) την ύπαρξη μόνιμης πηγής εισοδήματος και γ) την τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής.
«Τα περιοδικώς καταβαλλόμενα σε ΑμεΑ προνοιακά επιδόματα, θεωρούνται συναφή με το εξωιδρυματικό επίδομα ποσά, τα οποία συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος και συγκεκριμένα περιοδικότητα, ύπαρξη μόνιμης πηγής και τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής. εκμετάλλευση της πηγής αυτής κι ότι η διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. ε του Ν. 4172/2013 εξακολουθεί να συμπεριλαμβάνει τα προνοιακά επιδόματα στο εισόδημα».
Πηγές:
https://www.synigoros.gr/resources/20190624-eggrafo-stp.pdf
https://www.taxheaven.gr/laws/circular/view/id/26665
https://www.synigoros.gr/?i=state-citizen-relations.el.pros_dimosio.579120
Η αλήθεια όμως είναι ότι:
Όσον αφορά τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος:
Τα προνοιακά επιδόματα:
α) στερούνται Μόνιμης Πηγής Εισοδήματος (Πηγή Εισοδήματος αποτελεί η Εργασία και το Κεφάλαιο),
β) η Πηγή πρέπει να αποτελεί την προϋπόθεση της Περιοδικότητας, ενώ...
γ)... δεν υφίσταται ούτε και το στοιχείο της Τακτικής Εκμετάλλευσης της Πηγής δεδομένου ότι το εισόδημα δεν παράγεται αυτομάτως αλλά κατόπιν οικονομικής προσπάθειας (Ν. Τότση «Φορολογία Εισοδήματος», έκδοση 1984, σελ. 44-48, Σ.τ.Ε. 2217/1988, 855/1986).
ΝΣΚ 375/2009, τμήμα ΣΤ'.
Ενώ, όσον αφορά τη συνάφεια με το εξωιδρυματικό επίδομα:
α) Σύμφωνα με τη Γνωμοδότηση 158/2017, ΝΣΚ (Τμήμα ΣΤ’):
«Μία από τις ουσιώδεις διαφορές της κοινωνικής πρόνοιας από την κοινωνική ασφάλιση είναι και ο επικουρικός χαρακτήρας της προνοιακής προστασίας , που σημαίνει ότι η πρόνοια καλύπτει όσους δεν έχουν άλλη προστασία, όπως από την κοινωνική ασφάλιση (Πατρ. Παπαρρηγοπούλου – Πεχλιβανίδη «Δίκαιο Κοινωνικής Ασφάλισης» 2η έκδοση, σελ. 26 επ.)».
β) «Σύμφωνα δε με την απόφαση με αριθμό Α1088/2016 του ΣτΕ το εξωιδρυματικό επίδομα του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 έχει κοινωνικοασφαλιστικό και όχι προνοιακό χαρακτήρα. Τούτο διότι η παροχή αυτή προϋποθέτει την ύπαρξη ασφαλιστικής σχέσης , δεδομένου ότι το επίδομα αυτό χορηγείται σε πρόσωπα αμέσως ή εμμέσως ασφαλισμένα.»
γ) Το εξωιδρυματικό επίδομα έχει σαφώς χαρακτηριστεί ως «επίδομα τύπου σύνταξης» με το υπ’ αρ.πρωτ.Φ7/1342/6-11-81 έγγραφο του Υπουργείου Κοιν. Υπηρεσιών.
Επομένως, οι οικονομικές ενισχύσεις που καταβάλλονται σε ΑμεΑ (προνοιακά επιδόματα) δεν συγκεντρώνουν (δεν συνθέτουν) τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος ενώ δεν υφίσταται ούτε συνάφεια με το εξωιδρυματικό επίδομα.
Κατόπιν τούτων, ο Συνήγορος του Πολίτη θα πρέπει να ζητήσει από την ΑΑΔΕ να πράξει τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου τα ΑμεΑ στη φετινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2018 να δηλώσουν τα προνοιακά επιδόματα στον κωδικό που δεν τα προσμετράει ως εισοδήματα, δηλαδή στον ορθό κωδικό 781.
Χρόνος υπάρχει ακόμα (η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων έχει παραταθεί έως τις 29.07.2019).
Ανδρέας Μπαρδάκης
Ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ,
Δημιουργός της μεγαλύτερης διαδικτυακής κοινότητας για τα ΑμεΑ «ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΩΝ ΑΜΕΑ»
https://www.facebook.com/groups/sinigoros.amea/
http://logistis-amea.blogspot.com/
Σημείωση: Ψέμα, (λογ. Ψεύδος) = Κάθε τι που δεν είναι αληθινό, λόγος που σκοπίμως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Τα τρία ψεύδη της ΑΑΔΕ για τα προνοιακά επιδόματα των ΑμεΑ
Ψεύδος 1ο (το γελοίο):
12.04.2016. Η ΓΓΔΕ, πριν ακόμα αντικατασταθεί από την ΑΑΔΕ, με Δελτίο Τύπου είχε διευκρινίσει: «Τα προνοιακά επιδόματα των ΑμεΑ συμπεριλαμβάνονται στις κατηγορίες εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις».
Η αλήθεια όμως είναι ότι η παραπάνω δήλωση μόνο γέλιο μπόρεσε να προκαλέσει αφού αποτελεί αστείο να λες ότι τα προνοιακά επιδόματα των ΑμεΑ προέρχονται από την εργασία.
Ωστόσο, όταν αυτό ειπώνεται με Δελτίο Τύπου από τη ΓΓΔΕ δεν είσαι σίγουρος αν πρέπει να γελάσεις ή να ανησυχήσεις, ειδικά όταν ανήκεις στις ευάλωτες ευπαθείς ομάδες εν καιρώ μνημονίων και οικονομικής ύφεσης.
Ψεύδος 2ο (η διαστρέβλωση):
Η ΑΑΔΕ διαστρέβλωσε το νόημα εγκυκλίου που είναι ακόμα σε ισχύ:
Η ΑΑΔΕ διευκρίνισε ότι η ΠΟΛ 1094/2015, σύμφωνα με την οποία τα ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση-βοήθημα σε ευπαθείς οικονομικές ομάδες (μεταξύ αυτών και άτομα με αναπηρία) από το Δημόσιο ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος του άρθρου7 του Κ.Φ.Ε. και δεν φορολογούνται, αφορά μόνο τα εκτάκτως καταβαλλόμενα στα άτομα αυτά ποσά, τα οποία δεν αποτελούν εισόδημα.
Πηγή: Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦ Α 1099109 ΕΞ 2017 Φορολογική αντιμετώπιση προνοιακών επιδομάτων που καταβάλλονται σε άτομα με αναπηρία
Η αλήθεια όμως είναι ότι:
Στο κείμενο της εγκυκλίου ΠΟΛ 1094/2015 δεν γίνεται πουθενά αναφορά σε εκτάκτως καταβαλλόμενα ποσά!
Επιπλέον, δεν υφίστανται οικονομικά βοηθήματα-ενισχύσεις που καταβάλλονται εκτάκτως σε άτομα με αναπηρία. Ας ονομάσουν ένα - αν το βρουν - και να φροντίσουν να είναι όντως οικονομικό βοήθημα-ενίσχυση, δηλαδή προνοιακού χαρακτήρα κι όχι επίδομα κοινωνικοασφαλιστικού* χαρακτήρα!
*Οι παροχές κοινωνικοασφαλιστικού χαρακτήρα προϋποθέτουν την ύπαρξη ασφαλιστικής σχέσης , δεδομένου ότι τα επίδοματα αυτά χορηγούνται σε πρόσωπα αμέσως ή εμμέσως ασφαλισμένα.
Παραθέτουμε επίσης τα αποσπάσματα από τη Γνωμοδότηση 158/2017, ΝΣΚ (Τμήμα ΣΤ’):
«Μία από τις ουσιώδεις διαφορές της κοινωνικής πρόνοιας από την κοινωνική ασφάλιση είναι και ο επικουρικός χαρακτήρας της προνοιακής προστασίας , που σημαίνει ότι η πρόνοια καλύπτει όσους δεν έχουν άλλη προστασία, όπως από την κοινωνική ασφάλιση (Πατρ. Παπαρρηγοπούλου – Πεχλιβανίδη «Δίκαιο Κοινωνικής Ασφάλισης» 2η έκδοση, σελ. 26 επ.)».
«Σύμφωνα δε με την απόφαση με αριθμό Α1088/2016 του ΣτΕ το εξωιδρυματικό επίδομα του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 έχει κοινωνικοασφαλιστικό και όχι προνοιακό χαρακτήρα. Τούτο διότι η παροχή αυτή προϋποθέτει την ύπαρξη ασφαλιστικής σχέσης , δεδομένου ότι το επίδομα αυτό χορηγείται σε πρόσωπα αμέσως ή εμμέσως ασφαλισμένα.»
Ψεύδος 3ο (Το διπλό ψεύδος):
Η ΑΑΔΕ επισήμανε ότι τα περιοδικώς καταβαλλόμενα σε αναπήρους προνοιακά επιδόματα θεωρούνται συναφή με το εξωιδρυματικό επίδομα ποσά, επειδή συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, σύμφωνα με την τριμερή θεωρία του εισοδήματος και συγκεκριμένα α) την περιοδικότητα, β) την ύπαρξη μόνιμης πηγής εισοδήματος και γ) την τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής.
«Τα περιοδικώς καταβαλλόμενα σε ΑμεΑ προνοιακά επιδόματα, θεωρούνται συναφή με το εξωιδρυματικό επίδομα ποσά, τα οποία συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος και συγκεκριμένα περιοδικότητα, ύπαρξη μόνιμης πηγής και τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής. εκμετάλλευση της πηγής αυτής κι ότι η διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. ε του Ν. 4172/2013 εξακολουθεί να συμπεριλαμβάνει τα προνοιακά επιδόματα στο εισόδημα».
Πηγές:
https://www.synigoros.gr/resources/20190624-eggrafo-stp.pdf
https://www.taxheaven.gr/laws/circular/view/id/26665
https://www.synigoros.gr/?i=state-citizen-relations.el.pros_dimosio.579120
Η αλήθεια όμως είναι ότι:
Όσον αφορά τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος:
Τα προνοιακά επιδόματα:
α) στερούνται Μόνιμης Πηγής Εισοδήματος (Πηγή Εισοδήματος αποτελεί η Εργασία και το Κεφάλαιο),
β) η Πηγή πρέπει να αποτελεί την προϋπόθεση της Περιοδικότητας, ενώ...
γ)... δεν υφίσταται ούτε και το στοιχείο της Τακτικής Εκμετάλλευσης της Πηγής δεδομένου ότι το εισόδημα δεν παράγεται αυτομάτως αλλά κατόπιν οικονομικής προσπάθειας (Ν. Τότση «Φορολογία Εισοδήματος», έκδοση 1984, σελ. 44-48, Σ.τ.Ε. 2217/1988, 855/1986).
ΝΣΚ 375/2009, τμήμα ΣΤ'.
Ενώ, όσον αφορά τη συνάφεια με το εξωιδρυματικό επίδομα:
α) Σύμφωνα με τη Γνωμοδότηση 158/2017, ΝΣΚ (Τμήμα ΣΤ’):
«Μία από τις ουσιώδεις διαφορές της κοινωνικής πρόνοιας από την κοινωνική ασφάλιση είναι και ο επικουρικός χαρακτήρας της προνοιακής προστασίας , που σημαίνει ότι η πρόνοια καλύπτει όσους δεν έχουν άλλη προστασία, όπως από την κοινωνική ασφάλιση (Πατρ. Παπαρρηγοπούλου – Πεχλιβανίδη «Δίκαιο Κοινωνικής Ασφάλισης» 2η έκδοση, σελ. 26 επ.)».
β) «Σύμφωνα δε με την απόφαση με αριθμό Α1088/2016 του ΣτΕ το εξωιδρυματικό επίδομα του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 έχει κοινωνικοασφαλιστικό και όχι προνοιακό χαρακτήρα. Τούτο διότι η παροχή αυτή προϋποθέτει την ύπαρξη ασφαλιστικής σχέσης , δεδομένου ότι το επίδομα αυτό χορηγείται σε πρόσωπα αμέσως ή εμμέσως ασφαλισμένα.»
γ) Το εξωιδρυματικό επίδομα έχει σαφώς χαρακτηριστεί ως «επίδομα τύπου σύνταξης» με το υπ’ αρ.πρωτ.Φ7/1342/6-11-81 έγγραφο του Υπουργείου Κοιν. Υπηρεσιών.
Επομένως, οι οικονομικές ενισχύσεις που καταβάλλονται σε ΑμεΑ (προνοιακά επιδόματα) δεν συγκεντρώνουν (δεν συνθέτουν) τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος ενώ δεν υφίσταται ούτε συνάφεια με το εξωιδρυματικό επίδομα.
Κατόπιν τούτων, ο Συνήγορος του Πολίτη θα πρέπει να ζητήσει από την ΑΑΔΕ να πράξει τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου τα ΑμεΑ στη φετινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2018 να δηλώσουν τα προνοιακά επιδόματα στον κωδικό που δεν τα προσμετράει ως εισοδήματα, δηλαδή στον ορθό κωδικό 781.
Χρόνος υπάρχει ακόμα (η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων έχει παραταθεί έως τις 29.07.2019).
Ανδρέας Μπαρδάκης
Ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ,
Δημιουργός της μεγαλύτερης διαδικτυακής κοινότητας για τα ΑμεΑ «ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΩΝ ΑΜΕΑ»
https://www.facebook.com/groups/sinigoros.amea/
http://logistis-amea.blogspot.com/
