Άνιση μεταχείριση στο επίδομα απόλυτης αναπηρίας για τους συνταξιούχους θανάτου.

 Σε συνέχεια της αρχικής αναφοράς μας με θέμα "Αμφιλεγόμενη ανάρτηση του e-ΕΦΚΑ σχετικά με το δικαίωμα του επιδόματος απόλυτης αναπηρίας σε συνταξιούχους θανάτου (21.07.2023)", η οποία διαβιβάστηκε από το Υπουργείο Εργασίας στο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογενείας, θελήσαμε να στείλουμε πρόσθετες παρατηρήσεις επί του θέματος.
Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής μας.

Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2023

Προς: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
 & ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ
Γενικός Γραμματέας
ΠΥΡΡΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ
Email: secgensocial@minscfa.gov.gr

Έλαβε αρ. πρωτ. 113656/29.12.2023

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Προϊστ. Γενικής Δ/νσης
ΔΙΑΚΟΥΜΑΚΟΥ ΑΘΗΝΑ
Email: gdp@yeka.gr

Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης,
Δ/νση Υποστήριξης Ανθρώπινου Δυναμικού και Υπηρεσιών, Τμήμα Γραμματείας (Κεντρικό Πρωτόκολλο), μας ενημέρωσε ότι η επιστολή μας έλαβε τους υπ' αρ. πρωτ. 113656/29.12.2023 και 113657/29.12.2023, οι οποίοι χρεώθηκαν στο Υπουργείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικογενείας (113657) και στη Γ.Γ. Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας (113656).

Κοινοποίηση:
ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ
(Παρακαλείται όπως τοποθετηθεί επί του ζητήματος)
Email: esaea@otenet.gr

 

Θέμα: «Πρόσθετες παρατηρήσεις επί της αναφοράς μας με θέμα “Αμφιλεγόμενη ανάρτηση του e-ΕΦΚΑ σχετικά με το δικαίωμα του επιδόματος απόλυτης αναπηρίας σε συνταξιούχους θανάτου” (21.07.2023)».

Αξιότιμοι κύριοι,
σε συνέχεια της αναφοράς μας, [1]   που σας προωθήθηκε από το Υπουργείο Εργασίας (Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Γενική Διεύθυνση Κοινωνικής Ασφάλισης, Διεύθυνση Παροχών Κύριας Σύνταξης, Τμήμα Σύνταξης και Επιδομάτων Αναπηρίας), με το υπ’ αρ. πρωτ. 111799/20.12.2023, έγγραφο του, [2]  επιθυμούμε να συμπληρώσουμε την αναφορά μας με τις εξής παρατηρήσεις:

1. Ο σκοπός που εξυπηρετεί το επίδομα απόλυτης αναπηρίας, σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, είναι η ανακούφιση ατόμων, των οποίων η κατάσταση της υγείας είναι τόσο σοβαρή, ώστε εξαρτώνται διαρκώς από τη συμπαράσταση άλλου προσώπου. Δηλαδή, ο σκοπός του συγκεκριμένου επιδόματος εξυπηρετεί την αντιμετώπιση της εξάρτησης του απόλυτα ανάπηρου από τρίτα πρόσωπα. [3]

2.  Όταν ο αρχικός νομοθέτης θέσπισε για πρώτη φορά (έτος 1951) την προσαύξηση λόγω απόλυτης αναπηρίας στις συντάξεις των συνταξιούχων λόγω αναπηρίας, καθώς και στις συντάξεις των μελών οικογενείας αποβιώσαντος ησφαλισμένου ή συνταξιούχου, ενώ στη συνέχεια επεκτάθηκε στους τυφλούς συνταξιούχους γήρατος (έτος 1966), κατόπιν επεκτάθηκε στους ασφαλισμένους όλων των ασφαλιστικών οργανισµών αρµοδιότητας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας (έτος 1981), δεν είχε στο σκεπτικό του τον μετέπειτα διαχωρισμό των ασφαλισμένων σε «νέους» και «παλιούς», δηλαδή τους ασφαλισμένους πριν από την 1.1.1993 και τους ασφαλισμένους μετά από την 1.1.1993. [4]
Αφού ήδη είχε καθιερωθεί από το Σύνταγμα η ισότητα των Ελλήνων έναντι του νόμου, ο αρχικός νομοθέτης δεν θα μπορούσε να είχε στο σκεπτικό του τη μεταχείριση κατά ανόμοιο τρόπο των ουσιωδώς όµοιων πραγµάτων, σχέσεων ή καταστάσεων και κατηγοριών προσώπων, εισάγοντας εξαιρέσεις και κάνοντας εν γένει διακρίσεις.

3. Διαφωνούμε με την απάντηση που λάβαμε από τον e-ΕΦΚΑ.

Το Τμήμα Νομοθεσίας Συντάξεων Μισθωτών μας απάντησε με έγγραφό του, υπ’ αρ. πρωτ. 590556/18.10.2023. [5]

Κατά την άποψη του e-ΕΦΚΑ, επειδή στη διάταξη του ν. 2084/1992, άρθρο 30, δεν αναφέρονται τα μέλη οικογένειας, σε αντίθεση με τη διάταξη του άρθρου 42, ν. 1140/1981 (για ασφαλισμένους για πρώτη φορά έως 31.12.1992), όπου αναφέρονται, ο ασφαλιστικός οργανισμός ερμηνεύει και θεωρεί, υποκειμενικά κατά τη γνώμη μας, ότι από τη γραμματική διάταξη του νόμου εξαιρούνται οι συνταξιούχοι λόγω θανάτου!

Εμείς όμως διαφωνούμε με την ως άνω άποψη καθώς:

α) Δεν έχουμε υπόψη μας να εκδόθηκε ποτέ κάποια εγκύκλιος ή οδηγία του πρώην ΙΚΑ ή του ΕΦΚΑ, όλα αυτά τα χρόνια, από το έτος 1992 έως και σήμερα, που να ερμηνεύει τη διάταξη του άρθρου 30, ν. 2084/1192 με τον ίδιο τρόπο που ερμηνεύει σήμερα ο e-ΕΦΚΑ, δηλαδή ως εξαίρεση από το επίδομα απόλυτης αναπηρίας για τους συνταξιούχους θανάτου που έλκουν το δικαίωμά τους από θανόντες που ήταν «νέοι» ασφαλισμένοι.
Αντίθετα, σε κάθε εγκύκλιο και οδηγία που διαβάζουμε, όπως και στα βιβλία [6]  του τ. Διευθυντή ΙΚΑ, κ. Κωνσταντίνου Δ. Λαναρά («Η ασφάλιση στο ΙΚΑ» & «Η ασφάλιση στον ΕΦΚΑ»), διαπιστώνουμε ότι ανάμεσα στους δικαιούχους του επιδόματος απόλυτης αναπηρίας αναφέρονται πάντα και τα μέλη οικογενείας αποβιώσαντος ησφαλισμένου ή συνταξιούχου, χωρίς διάκριση, ανεξάρτητα δηλαδή αν ο αποβιώσας είχε υπαχθεί στην ασφάλιση πριν ή μετά την 1.1.1993.

β) Εκτιμούμε ότι η διάταξη του άρθρου 30, ν. 2084/1992 είχε ως μοναδικό σκοπό τη διαφοροποίηση του τρόπου υπολογισμού της προσαύξησης στους δικαιούχους που αναφέρονται. Χαρακτηριστική και η προσθήκη που έγινε αργότερα (έτος 2012)[7] για τους τυφλούς συνταξιούχους λόγω γήρατος (ήταν ήδη δικαιούχοι από την αρχική διάταξη του ν. 2084/1992), προκειμένου να εξομοιωθεί ο τρόπος υπολογισμού της προσαύξησης στους συνταξιούχους αυτούς με τον υπολογισμό που ισχύει για όσους ασφαλίστηκαν πριν από την 1.1.1993 (Εγκύκλ. ΙΚΑ 44/2012, ΕΑΕΔ 2012, σελ. 720), όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε και από την αιτιολογική έκθεση του νόμου. [8] 
Η συγκεκριμένη εξομοίωση για τους τυφλούς ήταν εύλογη και δίκαιη.

Τελικά, όταν διαβάζουμε προσεκτικά τη διάταξη του άρθρου 30, ν. 2084/1992, διαπιστώνουμε ότι διατυπωμένη, με ρητό τρόπο, εξαίρεση συγκεκριμένης κατηγορίας δικαιούχων δεν υφίσταται στη γραμματική διατύπωση του νόμου.

4. Καταλήγοντας, υπενθυμίζουμε ότι ο σύγχρονος νομοθέτης θα πρέπει να λάβει υπόψη του τις τελικές παρατηρήσεις και συστάσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ, για τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, προς την αρχική έκθεση της Ελλάδας. [9]

Παρατήρηση υπ’ αρ. 40 και παρατήρηση, υπ’ αρ. 41 (Σεπτέμβριος 2019):

Ανεκτό βιοτικό επίπεδο και κοινωνική προστασία (άρθρο 28)

40.       Η Επιτροπή ανησυχεί ότι τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία όπως προβλέπονται στο Άρθρο 28 της Σύμβασης έχουν επηρεαστεί αρνητικά από, μεταξύ άλλων:

(α)       Τις αλλαγές στην ασφαλιστική νομοθεσία και στο σύστημα πιστοποίησης της αναπηρίας.

(β)        Την ασυνέπεια της εθνικής νομοθεσίας σε σχέση με την φοροαπαλλαγή των προνοιακών επιδομάτων αναπηρίας, καθώς και την ανεπαρκή προστασία τους από κατάσχεση.

(γ)        Αναφορές περί άνισης μεταχείρισης στην κατανομή των επιδομάτων στα άτομα με αναπηρία.

41.       Η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο Κράτος να αναμορφώσει τις σχετικές νομοθετικές διατάξεις και πρακτικές που αφορούν προνοιακά επιδόματα, παροχές, συντάξεις και φοροαπαλλαγές για τα άτομα με αναπηρία, εναρμονίζοντας τους υπάρχοντες κανόνες και καταργώντας κανόνες και πρακτικές που παράγουν διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που υπάρχουν στο σύστημα πιστοποίησης της αναπηρίας. Η Επιτροπή συνιστά, επίσης, στο συμβαλλόμενο Κράτος να διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή του υπάρχοντος πλαισίου κοινωνικής προστασίας, και προοδευτικά να αναπτύξει περαιτέρω μέτρα για τη διασφάλιση επαρκούς βιοτικού επιπέδου για τα άτομα με αναπηρία.

Με εκτίμηση,
Ανδρέας Μπαρδάκης,

ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ,
δημιουργός της διαδικτυακής κοινότητας «Συνήγορος των ΑμεΑ» (98.000 μέλη).

 

ΥΓ. Παρακαλώ, όπως με ενημερώσετε άμεσα για τον αριθμό πρωτοκόλλου που θα λάβει το παρόν ως εισερχόμενο μήνυμα.

Επισυνάπτεται ψηφιακά βεβαιωμένο έγγραφο, σύμφωνα και με τις διατάξεις του Ν. 4727/2020, άρθρα 27, 29.

---

[1] Το κείμενο της αναφοράς μας: https://drive.google.com/file/d/1HfUcknJ6fuFn0cq1AGtZCKxDjlNHIXP5/view?usp=sharing

 

[2] Το έγγραφο της διαβίβασης της αναφοράς μας από το Υπουργείο Εργασίας: https://drive.google.com/file/d/195AthcfcgL8gpvnx-XB7ICjyE20yDXzE/view?usp=sharing

 

[3] Βλ. Πόρισμα ΣτΠ, «Χορήγηση Επιδόματος Απολύτου Αναπηρίας σε συνταξιούχους γήρατος», Ιανουάριος 2008. Πηγή: https://old.synigoros.gr/?i=health-and-social-welfare.el.epidomata.12758 και https://old.synigoros.gr/resources/docs/113878.pdf

 

[4] Ο νοµοθέτης, αναγνωρίζοντας ότι πρέπει να συνδράµει τους ασφαλισµένους αναπήρους, όταν αυτοί βρίσκονται σε κατάσταση που απαιτεί συνεχή επίβλεψη περιποίηση και συµπαράσταση άλλου προσώπου, αποφάσισε, µε την παράγραφο 10 του άρθρου 29 του Α.Ν. 1846/1951, τη χορήγηση του επιδόµατος απόλυτης αναπηρίας στους συνταξιούχους αναπηρίας και θανάτου του ΙΚΑ. Στη συνέχεια, µε την παράγραφο 20 του Ν. 4496/1966, το επίδοµα αυτό χορηγήθηκε και στους συνταξιούχους γήρατος του ΙΚΑ που είναι τυφλοί. Με το άρθρο 42, παράγραφος 3 του Ν. 1140/1981, επεκτάθηκε η χορήγηση του εν λόγω επιδόµατος στους ασφαλισµένους όλων των ασφαλιστικών οργανισµών αρµοδιότητας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας.
(Επίσης από το ως άνω Πόρισμα ΣτΠ).

 

[5] Η απάντηση από τον e-ΕΦΚΑ: https://drive.google.com/file/d/1kbQSGPfX5a_1m4bc6cPWpfXBha6ene1l/view

 

[6] Βλ. Κωνσταντίνου Δ. Λαναρά, Η Ασφάλιση στο ΙΚΑ, Αθήνα 2015, σελ. 572, Η Ασφάλιση στον ΕΦΚΑ, Αθήνα 2019, σελ. 585-586, τα οποία κάνουν αναφορά στα άρθρα 42, παρ. 3, Ν. 1140/1981, 60, Ν. 3518/2016 και 26 παρ. 1 Ν. 4075/2012. Εγκύκλιοι ΙΚΑ 36/2007, 44/2012, ΕΑΕΔ 2012 σελ. 720.
 

[7] Ν. 4075/2012, άρθρο 26 «Ρυθμίσεις ασφαλιστικών θεμάτων», παρ. 2:
Στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 30 του ν. 2084/1992 προστίθεται εδάφιο ως ακολούθως:

«Το επίδομα απολύτου αναπηρίας του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, χορηγείται στους τυφλούς οι οποίοι ασφαλίστηκαν μετά την 1.1.1993 σε φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.»

[8] Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του ν. 4075, για το άρθρο 26:

«Με τις παραγράφους 1 και 2 της διάταξης αυτής αίρεται η διάκριση των τυφλών συνταξιούχων ασφαλισθέντων προ και μετά την 1.1.1993».

[9] Τον Σεπτέμβριο του 2019, για πρώτη φορά στην ιστορία, η Ελλάδα εξετάστηκε από

την Επιτροπή των ΗΕ, σε μια εφ’ όλης της ύλης δημόσια ακρόαση, στην έδρα των

ΗΕ στη Γενεύη, σχετικά με την τήρηση των υποχρεώσεων του κράτους προς τα

άτομα με αναπηρία, όπως αυτές απορρέουν από τη Σύμβαση που κύρωσε η χώρα

μας με το ν. 4074/2012.

Πηγή: Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ).
Σύνδεσμος: http://139.144.147.121/publications/others/4441-telikes-paratiriseis-stin-arxiki-ekthesi-tis-elladas-apo-tin-epitropi-toy-oie-gia-ta-dikaiomata-ton-atomon-me-anapiria

Επικαιροποίηση 28.12.2023
Προωθήσαμε την επιστολή μας και στο VI. Τμήμα Γραμματείας (κεντρικό πρωτόκολλο) του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογενείας.
E-mail: protokolo@ypakp.gr

Επικαιροποίηση 29.12.2023
Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Δ/νση Υποστήριξης Ανθρώπινου Δυναμικού και Υπηρεσιών, Τμήμα Γραμματείας (Κεντρικό Πρωτόκολλο), μας ενημέρωσε ότι η επιστολή μας έλαβε τους υπ' αρ. πρωτ. 113656/29.12.2023 και 113657/29.12.2023, οι οποίοι χρεώθηκαν στο Υπουργείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικογενείας (113657) και στη Γ.Γ. Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας (113656). 

O e-ΕΦΚΑ αποκλείει αυθαίρετα κατηγορία συνταξιούχων θανάτου από το επίδομα απόλυτης αναπηρίας;

 Για ακόμα μια φορά "κρούουμε το καμπανάκι κινδύνου" καθώς διαπιστώσαμε ότι ο e-ΕΦΚΑ, σε ανάρτηση του, αποκλείει ολόκληρη κατηγορία ατόμων αναφερόμενος κατά γενικό και αόριστο τρόπο σε νομοθεσία, χωρίς να την επισημαίνει - γεγονός που ενδεχομένως να σημαίνει ότι δεν υπάρχει τέτοια νομοθεσία και ότι μάλλον πρόκειται για αυθαίρετη παρερμηνεία εκ μέρους του ασφαλιστικού οργανισμού.

 Η ανάρτηση αφορά το επίδομα απόλυτης αναπηρίας, σύμφωνα με την οποία δεν το δικαιούνται οι συνταξιούχοι θανάτου εάν ο θανών από τον οποίο έλκουν το δικαίωμά τους έχει ασφαλιστεί μετά την 1/1/1993!

 Ακολουθεί η αναφορά που έστειλα στον e-ΕΦΚΑ, με κοινοποίηση σε Υπουργείο Εργασίας και ΕΣΑμεΑ, επειδή το ζήτημα είναι εξαιρετικής σοβαρότητας αφού αν ισχύει τέτοια διάταξη τότε προκαλεί άνιση μεταχείριση μεταξύ των συνταξιούχων θανάτου που έχουν κριθεί από τις υγειονομικές επιτροπές ότι χρήζουν συνεχούς επίβλεψης και συμπαράστασης από τρίτο πρόσωπο - ενώ αν δεν ισχύει κάτι τέτοιο τότε ο e-ΕΦΚΑ θα πρέπει να φροντίσει άμεσα για την αποκατάσταση της ορθής πληροφορίας.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Παρασκευή 21 Ιουλίου 2023

Προς: e-ΕΦΚΑ «Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης»

Γενική Διεύθυνση Συντάξεων
e-mail: gd.sintaxeon@efka.gov.gr
Έλαβε αρ. πρωτ. 360176/21.07.2023  

Η Γενική Διεύθυνση Συντάξεων προώθησε την αναφορά μας προς το Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας που την προώθησε στη Διεύθυνση Νομοθεσίας και Συντονισμού Συντάξεων, από την οποία έλαβε Α.Π. 365687/25.07.2023

Δ/ΝΣΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
e-mail: d.sintaxeon@efka.gov.gr
Έλαβε αρ. πρωτ. 360177/21.07.2023

Διεύθυνση Διευθέτησης Αναφορών
e-mail: d.anaforon@efka.gov.gr
Έλαβε αρ. πρωτ. 360178/21.07.2023.
Επίσης, η αναφορά περιήλθε στη διεύθυνση με Α.Π. 360104/21-7-2023
και δρομολογήθηκε αρμοδίως προς εξέταση των αναφερομένων της.

Αυτοτελές Τμήμα Γενικού Πρωτοκόλλου
e-mail: protocol@efka.gov.gr
Έλαβε αρ. πρωτ. 360179/21.07.2023  από e-ΕΦΚΑ Διεύθυνση Διοίκησης

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ:

- ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
e-mail: synparoxes@ypakp.gr

- Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ).
e-mail: esaea@otenet.gr

 

Αναφορά: Αμφιλεγόμενη ανάρτηση του e-ΕΦΚΑ σχετικά με το δικαίωμα του επιδόματος απόλυτης αναπηρίας σε συνταξιούχους θανάτου.

Αξιότιμοι κύριοι!
Έπεσε πρόσφατα στην αντίληψή μας, ανάρτηση στην ιστοσελίδα του e-ΕΦΚΑ, η οποία -κάνοντας αναφορά στη νομοθεσία κατά αόριστο τρόπο αφού δεν αναφέρει συγκεκριμένη νομοθεσία- βεβαιώνει ότι οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα, λόγω θανάτου ασφαλισμένου, που βεβαίως έχουν κριθεί από υγειονομική επιτροπή ότι βρίσκονται σε κατάσταση που απαιτεί τη συνεχή επίβλεψη και συμπαράσταση ετέρου προσώπου, δεν δικαιούνται την προσαύξηση στη σύνταξη (επίδομα απόλυτης αναπηρίας) εάν ο θανών από τον οποίο έλκουν το δικαίωμά τους έχει ασφαλιστεί μετά την 1/1/1993!

Συγκεκριμένα,
στην ανάρτηση με θέμα, «Επιδόματα / Προσαύξηση σύνταξης λόγω απόλυτης αναπηρίας» έχουν αναρτηθεί τρία ερωτήματα με τις σχετικές απαντήσεις τους.

Στο τρίτο (3) ερώτημα αναφέρεται η εξής ερώτηση με τη σχετική απάντησή της:

Ερ.: Είμαι συνταξιούχος του ιδιωτικού τομέα, λόγω θανάτου ασφαλισμένου, ο οποίος ασφαλίστηκε μετά την 1/1/1993, και η υγειονομική επιτροπή έκρινε ότι βρίσκομαι σε κατάσταση που απαιτεί τη συνεχή επίβλεψη και συμπαράσταση ετέρου προσώπου. Δικαιούμαι προσαύξηση

Απ.: Το δικαίωμα αυτό δεν προβλέπεται από τη νομοθεσία για τους συνταξιούχους λόγω θανάτου, οι οποίοι έλκουν το δικαίωμά τους από ασφαλισμένο για πρώτη φορά από 1/1/1993 και μετά.

 (Τελευταία ενημέρωση 29/12/2020)

Σύνδεσμος: https://www.efka.gov.gr/el/epidomata-prosayxese-syntaxes-logo-apolytes-anaperias?fbclid=IwAR3P7XWyYvz3OEmsmJfWtsevLPpNwoQpDHodVt7SbnBe6mu2xHofpaVRO3M

 Επειδή εμείς αγνοούμε την ύπαρξη σχετικής διάταξης, που να συμφωνεί με τα ως άνω αναφερόμενα από τον e-ΕΦΚΑ, καθώς έχουμε υπόψη μας μόνο τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 42 του Ν. 1140/81, τις διατάξεις της παρ.2, άρθρο 30, ν. 2084/1992, όπως και τις διατάξεις του άρθρου 60 του Ν. 3518/2006[i],
ενώ, εάν πράγματι υφίσταται τέτοια διάταξη (που δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα του επιδόματος απόλυτης αναπηρίας στους συνταξιούχους λόγω θανάτου, οι οποίοι έλκουν το δικαίωμά τους από ασφαλισμένο για πρώτη φορά από 1/1/1993 και μετά),
τότε θα έπρεπε να προβληματίσει αφού θα προκαλούσε άνιση μεταχείριση μεταξύ όμοιων περιπτώσεων ατόμων που χρήζουν συνεχούς επίβλεψης και συμπαράστασης ετέρου προσώπου.

Για τους παραπάνω λόγους,
με το παρόν σας αναφέρω το πρόβλημα και αιτούμαι όπως με ενημερώσετε για το ισχύον νομικό πλαίσιο σχετικά, όπως και για το αν ισχύει ή όχι η απάντηση στο τρίτο ερώτημα που έχει αναρτήσει ο e-ΕΦΚΑ. Στην περίπτωση που δεν ισχύει η απάντηση του e-ΕΦΚΑ παρακαλείσθε για την άμεση αποκατάσταση της ορθής πληροφορίας.

Με εκτίμηση,
Ανδρέας Μπαρδάκης,

ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ,
δημιουργός της διαδικτυακής κοινότητας «Συνήγορος των ΑμεΑ» (91.000 μέλη).

---

[i] ΝΟΜΟΣ 1140/1981, άρθρο 42, παρ. 3:

3.Το ποσόν της καταβαλλομένης συντάξεως λόγω αναπηρίας εις συνταξιούχους Ασφαλιστικών φορέων αρμοδιότητος Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών, προσαυξάνεται κατά ποσοστόν 50% εφ` όσον ο ανάπηρος ευρίσκεται διαρκώς εις κατάστασιν απαιτούσαν συνεχή επίβλεψιν, περιποίησιν και συμπαράστασιν ετέρου προσώπου (απόλυτος αναπηρία). Υπο τας αυτάς προϋποθέσεις προσαυξάνεται κατά ποσοστόν 50% και το ποσόν της συντάξεως των μελών οικογενείας αποβιώσαντος ησφαλισμένου ή συνταξιούχου, άνευ μειώσεως του ποσού της συντάξεως των ετέρων συνδικαιούχων μελών της οικογενείας. Κατ`εξαίρεσιν η κατά τα ανωτέρω προσαύξησις χορηγείται και επί συντάξεων λόγω γήρατος εφ`όσον ο δικαιούχος της συντάξεως κατέστη τυφλός. Πρόσωπα λαμβάνοντα την κατά την παρούσαν παράγραφον προσαύξησιν δεν δικαιούνται και του κατά την παράγραφον 1 του παρόντος άρθρου επιδόματος. Ειδικά για τον Ο.Γ.Α. η προσαύξηση που αναφέρεται στο προηγούμενο εδάφιο από της ισχύος του νόμου αυτού ισούται με την εκάστοτε καταβαλλόμενη ανώτατη μηνιαία σύνταξη του Ο.Γ.Α..

Το κατά την παρούσαν παράγραφον ποσόν προσαυξήσεως της συντάξεως δεν δύναται να είναι ανώτερον του 20πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος τεκμαρτού ημερομισθίου του ανειδικεύτου εργάτου.

Προϊσχύουσαι διατάξεις ρυθμίζουσαι άλλως την χορήγησιν επιδόματος λόγω απολύτου αναπηρίας δεν θίγονται υπό των διατάξεων της παρούσης παραγράφου, εκτός του ποσοστού προσαυξήσεως το οποίον δεν δύναται να είναι κατώτερον του 50% ουχί δε και ανώτερον του ως άνω αναφερομένου ανωτάτου ορίου.

Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 38 του Ν. 1654/1986, ΦΕΚ Α 177.

 

 ΝΟΜΟΣ 2084/1992, άρθρο 30, παρ. 2:

2.Προκειμένου περί συνταξιούχων λόγω απολύτου αναπηρίας, εφόσον αυτοί τελούν διαρκώς σε κατάσταση η οποία απαιτεί συνεχή επίβλεψη, συμπαράσταση και περιποίηση έτερου προσώπου, το ποσό της βασικής σύνταξης προσαυξάνεται κατά 25% του κατά το έτος 1991 μέσου μηνιαίου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, αναπροσαρμοσμένου κάθε φορά με το εκάστοτεποσοστό αυξήσεως των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων.

 Το επίδομα απολύτου αναπηρίας του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, χορηγείται στους τυφλούς οι οποίοι ασφαλίστηκαν μετά την 1.1.1993 σε φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Σημ.: Όπως τροποποιήθηκε  με το άρθρο 26 του Ν.4075/2012(ΦΕΚ Α89/11.4.2012)

 

ΝΟΜΟΣ 3518/2006, άρθρο 60,

Επίδομα απόλυτης αναπηρίας

Το ποσό της προσαύξησης λόγω απόλυτης αναπηρίας που χορηγείται από το Ι.Κ.Α.

- Ε.Τ.Α.Μ. στους συνταξιούχους της παρ. 3 του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, όπως ισχύει, και υπό τους όρους, προϋποθέσεις και περιορισμούς των ανωτέρω διατάξεων ισούται με το 50% της καταβαλλόμενης σύνταξης, μη συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών επιδομάτων και των επιδομάτων τέκνων, και δεν μπορεί να υπερβαίνει το εικοσαπλάσιο του κάθε φορά ισχύοντος κατώτατου ημερομίσθιου ανειδίκευτου εργάτη.

Προκειμένου για συνταξιούχους που λαμβάνουν δύο συντάξεις από το Ι.Κ.Α.- Ε.Τ.Α.Μ., η ανωτέρω προσαύξηση χορηγείται στη μεγαλύτερη καταβαλλόμενη σύνταξη. Προκειμένου για συνταξιούχους που ήδη λαμβάνουν την προσαύξηση απόλυτης αναπηρίας, τα οικονομικά αποτελέσματα από την εφαρμογή της διάταξης αυτής επέρχονται από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μετά την υποβολή σχετικής αίτησης.

Οι διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 29 του α.ν. 1846/ 1951, όπως συμπληρώθηκε από την παρ. 20 του άρθρου 16 του ν. 4497/1966 και την παρ. 12 του άρθρου 5 του ν. 825/1978, καταργούνται.

Παρακαλώ, όπως με ενημερώσετε άμεσα για τον αριθμό πρωτοκόλλου που θα λάβει το παρόν ως εισερχόμενο μήνυμα.

Επισυνάπτεται ψηφιακά βεβαιωμένο έγγραφο, σύμφωνα και με τις διατάξεις του Ν. 4727/2020, άρθρα 27, 29.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Επικαιροποίηση 18.10.2023

Λάβαμε την απάντηση από το Τμήμα Νομοθεσίας Συντάξεων του e-ΕΦΚΑ, το οποίο ερμηνεύει υποκειμενικά ότι εφόσον δεν αναφέρονται καθόλου τα μέλη οικογένειας στη διάταξη του άρθρου 30, Ν. 2084/1992, σε αντίθεση με τη διάταξη του άρθρου 42, του ν. 1140/1981 (για ασφαλισμένους για πρώτη φορά μέχρι 31.12.1992), όπου αναφέρεται ρητά η χορήγηση προσαύξησης λόγω απολύτου αναπηρίας και στις συντάξεις των μελών οικογενείας αποβιώσαντος ασφαλισμένου ή συνταξιούχου. Επομένως, όπως ισχυρίζεται το Τμήμα Νομοθεσίας Συντάξεων  του e-ΕΦΚΑ, εφόσον από τη γραμματική διατύπωση της διάταξης εξαιρούνται οι συνταξιούχοι λόγω θανάτου, η απάντηση στο ερώτημα που υπάρχει αναρτημένη στις συχνές ερωτήσεις της ιστοσελίδας του e-ΕΦΚΑ είναι ορθή. 

 

 

Εμείς διαφωνούμε με την παραπάνω ερμηνεία καθώς:

 

1. Το άρθρο 30, Ν.2084/1992, "Προσαύξηση της Σύνταξης", εκτιμούμε ότι δεν είχε σκοπό να ορίσει τους δικαιούχους του επιδόματος απόλυτης αναπηρίας, παρά μόνο να θεσπίσει διαφορετικό τρόπο υπολογισμού του ύψους του επιδόματος για τους "νέους" ασφαλισμένους, ενώ ο νομοθέτης όταν θέσπισε τον ν. 1140/1981 δεν μπορούσε να είχε στο σκεπτικό του τον μελλοντικό (μετά από δέκα έντεκα χρόνια) διαχωρισμό των ασφαλισμένων σε "νέους" και "παλαιούς".

2. Η γραμματική διατύπωση της διάταξης του ν. 2084/1992 δεν αναφέρει ρητά ότι οι συνταξιούχοι εξαιρούνται! Ενώ μοιάζει σαν να ορίζει ως νέους δικαιούχους του επιδόματος απόλυτης αναπηρίας, του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, τους τυφλούς ασφαλισμένους που ασφαλίστηκαν μετά την 1.1.1993!

3. Είναι φανερό ότι η γραμματική διατύπωση του νόμου θα έπρεπε να προβληματίσει αφού υποφέρει από έλλειψη σαφήνειας και ουσίας της πραγματικής πρόθεσης του νομοθέτη.

 

Η σχετική διάταξη του Ν. 1140/1982 (άρθρο 42, παρ. 3):

3. Το ποσόν της καταβαλλομένης συντάξεως λόγω αναπηρίας εις συνταξιούχους Ασφαλιστικών φορέων αρμοδιότητος Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών, προσαυξάνεται κατά ποσοστόν 50% εφ` όσον ο ανάπηρος ευρίσκεται διαρκώς εις κατάστασιν απαιτούσαν συνεχή επίβλεψιν, περιποίησιν και συμπαράστασιν ετέρου προσώπου (απόλυτος αναπηρία). Υπο τας αυτάς προϋποθέσεις προσαυξάνεται κατά ποσοστόν 50% και το ποσόν της συντάξεως των μελών οικογενείας αποβιώσαντος ησφαλισμένου ή συνταξιούχου, άνευ μειώσεως του ποσού της συντάξεως των ετέρων συνδικαιούχων μελών της οικογενείας. Κατ`εξαίρεσιν η κατά τα ανωτέρω προσαύξησις χορηγείται και επί συντάξεων λόγω γήρατος εφ`όσον ο δικαιούχος της συντάξεως κατέστη τυφλός. Πρόσωπα λαμβάνοντα την κατά την παρούσαν παράγραφον προσαύξησιν δεν δικαιούνται και του κατά την παράγραφον 1 του παρόντος άρθρου επιδόματος. Ειδικά για τον Ο.Γ.Α. η προσαύξηση που αναφέρεται στο προηγούμενο εδάφιο από της ισχύος του νόμου αυτού ισούται με την εκάστοτε καταβαλλόμενη ανώτατη μηνιαία σύνταξη του Ο.Γ.Α..

Το κατά την παρούσαν παράγραφον ποσόν προσαυξήσεως της συντάξεως δεν δύναται να είναι ανώτερον του 20πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος τεκμαρτού ημερομισθίου του ανειδικεύτου εργάτου.

Προϊσχύουσαι διατάξεις ρυθμίζουσαι άλλως την χορήγησιν επιδόματος λόγω απολύτου αναπηρίας δεν θίγονται υπό των διατάξεων της παρούσης παραγράφου, εκτός του ποσοστού προσαυξήσεως το οποίον δεν δύναται να είναι κατώτερον του 50% ουχί δε και ανώτερον του ως άνω αναφερομένου ανωτάτου ορίου.

Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 38 του Ν. 1654/1986, ΦΕΚ Α 177.

 

 

Η σχετική διάταξη του Ν. 2084/1192 (άρθρο 30, παρ. 2):

2.Προκειμένου περί συνταξιούχων λόγω απολύτου αναπηρίας, εφόσον αυτοί τελούν διαρκώς σε κατάσταση η οποία απαιτεί συνεχή επίβλεψη, συμπαράσταση και περιποίηση έτερου προσώπου, το ποσό της βασικής σύνταξης προσαυξάνεται κατά 25% του κατά το έτος 1991 μέσου μηνιαίου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, αναπροσαρμοσμένου κάθε φορά με το εκάστοτεποσοστό αυξήσεως των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων.

 Το επίδομα απολύτου αναπηρίας του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, όπως ισχύει μέχρι σήμερα,χορηγείται στους τυφλούς οι οποίοι ασφαλίστηκαν μετά την 1.1.1993 σε φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με το άρθρο 26 του Ν.4075/2012(ΦΕΚ Α89/11.4.2012) 

-------------------------------------------------------------------------

Επικαιροποίηση 21.12.2023

Λάβαμε κοινοποίηση από το Υπουργείο Εργασίας. Η Διεύθυνση Παροχών Κύριας Σύνταξης, Τμήμα Σύνταξης και Επιδομάτων Αναπηρίας προώθησε την αναφορά μας στο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας που είναι το πλέον αρμόδιο για τη μελέτη, την επεξεργασία θέσπισης και επιμέλειας εφαρμογής μέτρων και δράσεων καθώς και επανεξέτασης και εννιαιοποίησης των υφιστάμενων διατάξεων και υποβολής προτάσεων για τη θέσπιση νέων ενιαίων κανόνων.

 

Επικαιροποίηση 27.12.2023

Σε συνέχεια της αρχικής αναφοράς μας με θέμα "Αμφιλεγόμενη ανάρτηση του e-ΕΦΚΑ σχετικά με το δικαίωμα του επιδόματος απόλυτης αναπηρίας σε συνταξιούχους θανάτου (21.07.2023)", η οποία διαβιβάστηκε από το Υπουργείο Εργασίας στο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογενείας, θελήσαμε να στείλουμε πρόσθετες παρατηρήσεις επί του θέματος.

Δημοσιεύουμε την επιστολή μας με νέο άρθρο, εδώ: https://logistis-amea.blogspot.com/2023/12/blog-post.html